گرامی‎‎داشت یاد دکتر «محمد امین قانعی‌راد» در دانشگاه یزد

 

وی همچنین به نقش تاثیرگذار دکتر قانعی راد در رشد و توسعه رشته جامعه شناسی در ایران اشاره کرد و نگرش انتقادی وی نسبت به بسیاری از روندهای نادرست در مواجهه با مسایل و آسیب های اجتماعی را از ویژگی های بارز این محقق برجسته برشمرد.

 

دکتر «مسعود حاجی‌زاده میمندی» عضو هیات علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه یزد با گرامی داشت یاد دکتر قانعی‌راد و خیر مقدم به خانواده وی، خاطراتی از این همکلاسی، همکار و استاد خود بیان کرد.

 

وی افزود: سه دهه با دکتر قانعی‌راد تجربه زیسته دارم که شروع آن به تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد جامعه شناسی در دانشکده علوم اجتماعی در منطقه بهارستان بر می‌گردد. دکتر قانعی‌راد از سال ۶۷ در مقطع کارشناسی ارشد و در سال ۷۰ در دوره دکترای تخصصی در بین دانشجویان، سرآمد و شاگرد برتر و در زمان ارائه‌های کلاسی، از جدی‌ترین ، منسجم‌ترین  و مسلط‌ترین  دانشجویان و مورد اعتماد استادان بود.

 

حاجی‌زاده میمندی با اشاره به کنشگری دکتر قانعی‌راد در صحنه‌های اجتماعی و علمی و تأثیر وی بر جامعه شناسی ایران، گفت: وی بسیار با شهامت و شجاعت بود و با دید انتقادی هر آنچه را که به نظرش درست بود و باید گفته بشود، بدون تعارف و ملاحظه‌های رایج ابراز می‌کرد.

 

وی ادامه داد: این استاد فقید می‌توانست یک مدیر باشد و به سیاست گذاری در حوزه علم کمک کند اما نظام اجتماعی از توانمندی‌ها و ظرفیت‌های وی استفاده نکرد و اجحاف‌های متعددی هم در حق ایشان شد اما او با بزرگواری و مناعت طبع هیچ وقت گله و شکایتی نکرد و سعی کرد راه علم و انسانیت را بپیمایند.

 

دکتر «ابوالفضل مرشدی» عضو هیات علمی دانشگاه یزد هم با گرامیداشت یاد و خاطره استاد خویش و ضمن خیر مقدم به خانواده دکتر قانعی راد، با ذکر خاطره ای از نخستین آشنایی خود با ایده‌های وی، گفت: در سال ۸۱ از حوزه مهندسی وارد رشته جامعه شناسی شدم و دنبال استادهایی بودم که بتوانم با هدایت آنها در این رشته پیش بروم تا اینکه به صورت اتفاقی کتاب جامعه شناسی رشد و افول علمی دکتر قانعی‌راد به دستم رسید. مطالعه این کتاب برایم بسیار لذت بخش بود زیرا احساس کردم نویسنده در این کتاب یک پروژه فکری را در قالب یک سوال محوری و به صورت منسجم با مبانی نظری قوی دنبال می‌کند و چنین فردی باید استاد نخبه ای باشد.

 

وی ادامه داد: وقت گرفتم و وقتی مراجعه کردم با روی گشاده از من که دانشجوی کارشناسی بودم، استقبال کرد. وقتی گفتم که دانشجوی مهندسی بودم، پرسید آیا از رشته مهندسی استعفا داده‏ام یا خیر و من بعدها متوجه شدم که منشأ این سوال وی نگرانی عمیق و به حقی بود که از نگاه مهندسی به جامعه شناسی داشت.

 

مرشدی افزود: دکتر قانعی‌راد برای دانشجویان به ویژه دانشجویان تحصیلات تکمیلی وقت می‌گذاشت و اجازه می‌داد دانشجو با او گفتگو  و ابراز نظر کند زیرا معتقد بود که از بین گفتگو، ایده‌ها رشد و پرورش می‌یابند.

 

وی با تأکید بر بینش جامعه شناختی دکتر قانعی‌راد افزود: وی به منطق علم جامعه شناسی مسلط بود و هرگاه مصاحبه ای می‌کرد یا مقاله یا یادداشتی می‌نوشت، می‌توان حکم داد که نماینده شایسته و برجسته جامعه شناسی است. دکتر قانعی‌راد بر اجتماع و سازمان علمی تأکید بسیاری داشت و عملکرد درخشان وی در انجمن جامعه شناسی مؤید این مطلب است.

 

«عزیز قانعی‌راد» فرزند مرحوم دکتر قانعی‌راد هم در این نشست با اشاره به بیماری پدر و تشخیص دیرهنگام آن از سوی پزشکان، گفت: پدرم بر مراقبت و سلامت اجتماعی معتقد بود و بر این نظر بود که نظام کلان سلامت باید علائم بیماری‌ها را پررنگ کرده و ساز و کارهایی برای تشخیص زود هنگام آنها داشته باشد. در حالی که نظام پزشکی ما درمان محور است و بخش بزرگی از بودجه صرف واردات دارو و تجهیزات می‌شود و اقدامی برای پیشگیری بیماری انجام نمی‌شود که اتفاقاً هزینه‌های آن بسیار کمتر است.

 

وی افزود: نظرات دکتر قانعی‌راد در حوزه جامعه شناسی پزشکی را دو بُعد بداخلاقی پزشکان و تجاری شدن پزشکی می‌توان خلاصه کرد. در بُعد بداخلاقی، پزشکان حتی درباره بدن خودتان اطلاعات کافی به شما نمی دهند زیرا حفظ و انحصار اطلاعات، برای پزشکان نوعی اقتدار ایجاد کرده و به دلیل شأن کاذبی که برای خود قائل هستند، هر نوع تعامل با بیمار را کسر شأن می‌دانند و لذا ارتباط صحیحی با بیمار برقرار نمی کنند. اگرچه امروزه، به لطف گسترش آموزش عالی و غیره اطلاعات دیگر چندان انحصاری نیست.

 

وی ادامه داد: همچنین، علاوه بر جدایی گزینی مکانی پزشکان و دانشجویان پزشکی از جامعه و دانشجویان رشته‌های دیگر که باعث کم رنگ شدن گفتگو بین پزشکان با سایرین شده است، استفاده افراطی از وسایل تکنولوژیکی هم موجب کم رنگ شدن ارتباط صحیح پزشک با بیمار می‌شود. وقتی بیماری به پزشک مراجعه می‌کند، روایت شخص از بدن خود اهمیتی ندارد، سکوت جاری است و فقط صدای ورق زدن نتیجه آزمایش و ام.آر.آی و نظایر آن‌ها به گوش می‌رسد که این امر باعث تقلیل گفت و گو و اعتماد بین پزشک و بیمار می‌شود در حالی که در الگوی سنتی، پزشک به بالین بیمار می‌رفت و تجربه بیماری را از بیمار و اطرافیان جویا می‌شد.

 

عزیز قانعی‌راد ادامه داد: از دیدگاه دکتر قانعی‌راد بُعد تجاری شدن دانش پزشکی به دلیل گسترش دیوان سالاری پزشکی است که به صنعت پزشکی تبدیل شده و بودجه‌های هنگفتی را به خود اختصاص داده است زیرا گمان می‌شود تجاری سازی یک راه حل برای حذف بیماری هاست است اما به زودی به بنگاهی برای تولید ثروت تبدیل و از مسیر اصلی خود خارج و قواعد بازار در آن حاکم می‌شود.

 

 

منبع:ایسنا یزد