تکمیل پرونده ثبت جهانی قنات‌های یزد/ ایجاد مسیر گردشگری قنات در استان یزد
قنات یا کاریز جزو جدایی‌ناپذیر زندگی کویرنشینانی است که با سختکوشی، آب را از دل زمین بیرون آوردند و در دالان‌های خاکی، رهسپار محل نیاز کردند. فناوری قنات برگرفته از هوش و کنجکاوی ایرانیان است و قدمت آن به بیش از 5 تا 6 هزار سال قبل برمی‌گردد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی یزدی نیوز این سازه‌های آبی که امروز کارایی خود را از دست داده‌اند، روزگاری منشا آبادانی و عمران یزد بوده و نیازهای آبی مناطق مختلفی از استان را تامین می‌کردند.
هر چند قنات در دیگر کشورهای دنیا هم مشاهده شده است اما فناوری قنات در ایران به طور شاخص حرف‌های زیادی برای گفتن دارد و البته در میان قنات‌های ایران نیز می‌توان از قنات‌های استان دیار «قنات، قنوت و قناعت» یاد کرد که بلند آوازه و مشهورند.
از جمله قنات‌های مشهور استان می‌توان به قنات‌های «زارچ» و «حسن‌آباد» اشاره کرد که این روزها شاهد تکمیل پرونده ثبتی آنها برای ارسال به سازمان یونسکو هستیم تا شهرت آنها جهانی شود. به این ترتیب فرصت گردشگری در قنات برای گردشگرانی که به اقلیم خشک کویر سفر می‌کنند، فراهم می‌شود.
ثبت قنات‌های زارچ و حسن‌آباد
مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان با اشاره به خاص بودن ۲ قنات استان برای ثبت در فهرست آثار جهانی گفت: قنات زارچ به دلیل قدمت و طولانی بودن و قنات حسن‌آباد به دلیل کیفیت مطلوب آب از قنات‌های منحصر به فرد استان است.
«محمدمهدی شرافت» افزود: قنات زارچ را می‌توان قدیمی‌ترین و طولانی‌ترین قنات در جهان به طول ۱۰۰ کیلومتر، معرفی کرد. این رشته قنات ۲۱۱۵ حلقه چاه و بیش از ۳ هزار سال قدمت دارد.
وی ادامه داد: پرونده ثبت جهانی این قنات که در حال حاضر نیزفعال است، تکمیل شده و قرار است برای بررسی و ثبت نهایی در فهرست آثار جهانی به سازمان یونسکو ارسال شود.
این مسئول درباره قنات حسن‌آباد نیز گفت: این رشته قنات در مهریز واقع شده و از آب مناسب و با کیفیتی برخوردار است.
شرافت با بیان این‌که یک پنجم از حجم آب استحصالی این رشته قنات برای سادات، وقف شده است، ادامه داد: این قنات مربوط به قرن هشتم هجری قمری است و از کوه‌های غربالبیز آغاز می‌شود و پس از گذر از مهریز تا روستای دهنو، حسن آباد و مریم آباد در یزد امتداد دارد.
ایجاد مسیر گردشگری قنات در استان
مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان از ایجاد مسیر گردشگری قنات در قنات‌های زارچ و حسن‌آباد خبر داد و افزود: برای انجام این کار ۱۳ پایاب برای قنات زارچ مسیریابی شده است.
وی همچنین به مرمت آب‌انبار و آسیاب مهم در مسیر این قنات اشاره کرد و افزود: به این ترتیب در آینده‌ای نزدیک گردشگری قنات در استان شکل می‌گیرد تا جهانیان با فناوری زیبای این ۲قنات جهانی استان، آشنا شوند.
شرافت با اشاره به وجود مرکز بین‌اللملی قنات و سازه‌های آبی در استان گفت: وجود این مرکز که مورد تایید سازمان یونسکو نیز هست، می‌تواند برای انجام تحقیقات و جمع‌آوری اطلاعات برای پژوهشگران و محققان در عرصه ملی و فرا ملی مناسب باشد.
وی ادامه داد: معاون سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور به تازگی در سفر به استان، پیگیری‌های لازم را برای ثبت جهانی از مرکز بین‌المللی قنات انجام داده است.
مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان از ارسال پرونده ثبت جهانی قنات‌های استان به سازمان جهانی یونسکو در سال ۲۰۱۶ خبر داد.
جهانی‌شدن؛ فرصتی برای حفاظت از حریم قنات‌ها
کارشناس ارشد مرکز بین‌المللی قنات و سازه‌های آبی استان گفت: ثبت جهانی قنات‌های استان مزیت‌هایی مانند فراهم شدن فرصت حفاظت و نگهداری از قنات‌ها و حریم آنها را به همراه دارد.
«علی‌اصغر سمسار یزدی» افزود: فعالیت قنات براثر توسعه شهری و جغرافیایی در خطر است؛ از این رو وقتی قناتی به ثبت می‌رسد، به دلیل جلب توجهات ملی و فراملی، حفاظت آن با جدیت بیشتری، دنبال می‌شود.
وی ادامه داد: ثبت جهانی قنات‌های ایران و استان، موجب بهتر شدن جایگاه قنات‌ها در سطح بین‌المللی و حتی کشور می‌شود؛ قنات‌هایی که شاید حتی در کشور هم مغفول مانده باشند.
سمساریزدی مهم‌ترین آسیب پیش روی فناوری قنات در استان را حفر بی‌رویه چاه در حریم قنات‌ها دانست و افزود: برداشت‌های بی‌رویه از سفره‌های آبی قنات‌ها هم مشکل اساسی است که باید پیگیری شود.
وی درباره بهره‌گیری از فناوری قنات برای مقابله با بحران بی‌آبی امروز استان نیز گفت: امکان بهره‌وری از این فناوری در حال حاضر وجود دارد به شرطی که از برداشت‌های بی‌رویه و حفر چاه در حریم قنات‌ها جلوگیری شود.
کارشناس ارشد مرکز بین‌المللی قنات و سازه‌های آبی استان تاکید کرد: می‌توان به جای حفر چاه‌های زیاد، از ظرفیت قنات‌های استان بهره گرفت و با بحران کم‌آبی، مقابله کرد.همشهری
بخش نظردهی بسته شده است..