زخم کهنه خشکسالی بر چهره یزد

استان یزد بعد از ۱۶ تا ۱۷سال، در سال گذشته با وجودی که در بیشتر مناطق کشور در اثر باران های زیاد به بسیاری از مناطق آسیب زد و موجب پر و حتی سرریز شدن برخی از سدها شد اما وضعیتی کاملا متفاوت را تجربه کرد به نحوی که میزان کاهش بارش‌های پاییزی در طول ۴۰ و ۵۰ سال گذشته بی‌سابقه اعلام شده است.
میزان بارندگی در این استان در سال آبی جاری یعنی از مهرماه سال گذشته تا پایان فروردین امسال ۵۴.۷ میلیمتر بوده و این رقم در مدت مشابه سال قبل ۸۸.۴ و متوسط دوره آماری ۸۶.۲ میلیمتر بوده است و در واقع ۳۴میلیمتر کاهش بارش ها .
بر این اساس بارندگی در سال آبی جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل و میانگین دوره آماری در تمام شهرستان های استان کاهش نشان می دهد.
بر اساس آمار رسمی سازمان هواشناسی کشور، یزد از نظر خشکسالی رتبه نخست کشور معرفی شده و از لحاظ میزان بارندگی در کشور نیز پایین ترین رتبه را داشته است.
در میان تمام شهرستانهای استان ، شهر یزد با ۱۷ میلیمتر، کمترین میزان بارندگی در سطح استان را دارد که عمق خشکسالی را نشان می دهد.
متاسفانه عمق فاجعه و بحران به روستاها ختم شده که مهد تولید و کشاورزی است به گونه ای که به گفته حاتمی مدیرعامل آب و فاضلاب روستایی یزد هم اکنون ۵۹۱روستای این استان دچار مشکل کم آبی شدید هستند و بخش عمده ای از آنها با تانکر آبرسانی می شوند.
از سوی دیگر در گذشته آب آشامیدنی و بهداشتی در روستاها از طریق چاه ها تامین می شد اما متاسفانه اکنون چاه ها دیگر جوابگو نیست و باید به فکر انتقال آب به این روستاها باشیم.
با توجه به گرم شدن هوا و در پیش بودن تابستان قطعا امسال گرمترین فصل سال در این استان کویری به دلیل کاهش شدید بارندگی ها ، سالی متفاوت و سوزان برای مردم سختکوش دیار قنات ، قنوت و قناعت خواهد بود.
نابودی دام ها به دلیل کاهش شدید علوفه در مراتع استان ، فقیر شدن و گاها از بین رفتن پوشش گیاهی در بسیاری از مناطق و نیز هجوم ماسه های روان اطراف مناطق مسکونی به دلیل نابودی درختان و درختچه هایی همچون طاق و گسترش سیلاب ها از دیگر آسیب های کاهش بارندگی در سالهای گذشته و امسال بوده است.
در این مطلب قصد پرداختن به دلایل انسانی افزایش روند خشکسالی ندارم ولی چند نکته در مقابله و جلوگیری از تشدید عواقب آن ضروری بوده که البته عمده آنها نیازمند همکاری و همراهی عموم مردم است.
برای خروج از این بحران طبیعی، راههایی که وجود دارد همه به صرفه جویی در مصرف در بخشهای کشاورزی ، صنعت، آشامیدنی و بهداشت ختم می شود.
موضوع دیگر آب انتقالی به استان است و اگر در انتقال این آب به هر دلیلی خللی ایجاد شود استان یزد با مشکل بی آبی روبرو می شود زیرا حیات استان به همین آب انتقالی بستگی دارد.
متاسفانه عده ای از مسئولان استانهای همجوار به دلیل عدم اطلاع کافی از وضعیت وخیم کم آبی در این استان طی چند هفته اخیر بیان کرده اند که امیدواریم با سعه صدر و بررسی وضعیت حاد خشکسالی در یزد ، مردم مرکز ایران را یاری کرده تا مشکلات کم آبی را پشت سر بگذارند.
مردم این استان طی سالهای متمادی و با وجود این بحران با صرفه جویی و سختکوشی توانسته اند در بسیاری از حوزه ها همچون علمی با ۲۲رتبه نخست کنکور در کشور، یکی از قطب های برتر پزشکی، دومین استان معدنی، چهارمین استان صنعتی و بسیاری از نخستین ها را بدست آورده و کمتر داد و فریاد کم آبی سر داده اما امروز وضعیت بدتر از هر زمانی است و موضوع ادامه حیات مطرح است.
به هر حال امیدواریم هرچه زودتر چاره ای برای این مشکل اصلی و اساسی استان یزد که دومین استان مهاجرپذیر کشور است اندیشیده شود .
محمود رضا رحمانی