فرار نسل جدید از گویش یزدی

به گزارش یزدی نیوز گویش یزدی یکی از اصیل‌ترین گویش‌های ایرانی است که توانسته است در مقایسه با سایر گویش‌های فارسی بیشترین ویژگی‌های زبان فارسی باستان را در خود حفظ کند اما متاسفانه کودکان امروز استان با سوق یافتن به سمت گویش معیار با این لهجه شیرین بیگانه می‌شوند.
 این گویش یکی از شیرین‌ترین لهجه‌هاست اما متاسفانه بعضی خانواده‌های یزدی برای تربیت فرزندانی با گویش معیار، آنها را بین گویش یزدی و گویش معیار، سرگردان کرده‌اند و این وضعیت، آسیب جدی به گویش یزدی وارد کرده است.
کودکان یزدی به دنبال این آموزش‌ها با ادغام بعضی کلمات زبان معیار با گویش یزدی به این گویش آسیب رسانده‌اند.
کارشناسان و پژوهشگران معتقد هستند خانواده‌ها برای حفظ اصالت گویش یزدی، باید قبل از این‌که فرزندانشان وارد سیستم آموزشی شوند، تنها با گویش یزدی صحبت کنند تا نسل جدید با این گویش مانوس بماند.

فرار نسل جدید از گویش یزدی
یک شهروند اصیل یزدی می‌گوید: گویش یزدی یک گویش شیرین است که در کشور جایگاه خاصی دارد، این گویش تنها گویش اصیل ایرانی است که دست نخورده است اما تعداد کمی از جوانان صحبت کردن با این گویش را برنمی‌تابند.
«سیدمصطفی دانشی‌زاده » می‌‌افزاید: متاسفانه بعضی خانواده‌ها از گویش یزدی فراری‌اند؛ از این رو از سنین خردسالی با کودکان خود به زبان معیار صحبت می‌کنند، در حالی‌ که این گویش از گذشتگان به ما ارث رسیده است و باید به نسل‌های بعدی منتقل شود.
وی با انتقاد از دستگاه‌های فرهنگی استان به دلیل کوتاهی در حفاظت از این گویش اصیل، می‌گوید: گویش‌های اصیل باید برای فرار از فراموشی، در فهرست آثار ناملموس به ثبت برسند چرا که ارزش آنها کمتر از بناهای تاریخی نیست که از گذشته به جا مانده است.
«سارا نمیرانیان» یکی از معلمان یزدی است که همیشه با دانش‌آموزانش با گویش یزدی صحبت می‌کند. او می‌گوید: برخی مواقع حتی اشعار فارسی را هم به گویش یزدی برای دانش‌آموزان می‌خوانم تا آنها را به این گویش علاقه‌مند کنم.
وی می‌افزاید: بعضی از دختران و پسران جوان استان به محض ورود به دانشگاه‌ها، از گویش یزدی فاصله می‌گیرند در حالی که همین نسل‌ها هستند که باید این گویش را حفاظت و به آیندگان ارائه کنند.
وی ادامه می‌دهد: یکی از بهترین راهکارها برای حفاظت از این گویش، تقویت آن در سیستم آموزشی است، یعنی معلمان مدارس و اساتید دانشگاه‌ها دروس خود را به گویش یزدی ارائه کنند.

آسیب جدی به اصالت گویش یزدی
یک پژوهشگر یزدی نیز از آسیب دیدن گویش یزدی ابراز نگرانی می‌کند و می‌گوید: گویش یزدی تنها لهجه‌ای است که هنوز اصالت خود را حفظ کرده است اما به تازگی از سوی مردم دچار آسیب شده است چرا که برخی از یزدی‌ها با تغییر فرهنگ زندگی، از این گویش فراری شده‌اند.
«حسین مسرت» می‌افزاید: در ۴۰‌سال اخیر، آسیب‌های جدی به این گویش وارد شده که مهم‌ترین علت آن افزایش مهاجرپذیری استان، بی‌توجهی رسانه ملی به این گویش و بی‌اعتمادی یزدی‌ها به این گویش است.
وی ادامه می‌دهد: زبان معیار این روزها در شهر طرفداران بیشتری دارد، به طوری که مردم در کوچه و خیابان، بازاریان و مغازه‌داران با مشتریان و برخی از خانواده‌ها با زبان معیار صحبت می‌کنند.
مسرت می‌گوید: برخی بازاریان عقیده دارند که در صورتی که با لهجه یزدی صحبت کنند، مخاطبان و مشتریان خود را از دست خواهند داد و همین موضوع باعث می‌شود که آینده خوشایندی برای گویش یزدی پیش‌بینی نشود.
این نویسنده و پژوهشگر یزدی می‌افزاید: به تازگی رسانه ملی حرکت‌های قابل قبولی برای حفظ این گویش انجام داده است، به طوری که مجریان برنامه‌های شبکه تابان و رادیو یزد با گویش یزدی صحبت می‌کنند. وی ادامه می‌دهد: به این ترتیب اعتماد عمومی به لهجه یزدی افزایش می‌یابد و نسل جدید را با این گویش آشناتر می‌کند تا در نهایت به حفاظت از این گویش منجر شود.
این پژوهشگر می‌افزاید: رسانه ملی می‌تواند از فراموشی این لهجه جلوگیری کند. وی با تقدیر از تلاش پژوهشگران یزدی برای حفظ این گویش، می‌گوید: این پژوهشگران فعالیت‌های خوبی از جمله انتشار کلمات گویش یزدی را برای حفظ و اصالت این گویش انجام داده‌اند و باید با تشویق آنها، پژوهشگران دیگری را هم به این وادی سوق داد.
مسرت از مربیان مهدهای کودک، اساتید دانشگاه‌ها و دانشجویان یزدی می‌خواهد در کلاس‌های درس خود با گویش یزدی صحبت کنند تا این گویش در بین مردم نهادینه شود.

اهمیت توجه سیستم آموزشی استان به گویش یزدی
یکی از پژوهشگران یزدی، نویسنده کتاب «گویش‌یزدی» نیز می‌گوید: سیستم آموزشی مهم‌ترین عامل تاثیرگذار میان نسل جدید برای حفظ و به‌کارگیری گویش یزدی است و لازم است زیبایی‌های این گویش از دوران کودکی به فرزندان ارائه شود.
«فخرالسادات خامسی» می‌افزاید: به کارگیری گویش یزدی در سخنرانی‌ها، همایش‌ها و برنامه‌‌های استانی یکی از راهکارهای حفاظت از این گویش اصیل است.
وی خواستار ایجاد بخش‌هایی ویژه گویش یزدی در نمایشگاه‌‌های فرهنگی استان می‌شود و ادامه می‌دهد: باید در نمایشگاه‌های استان، غرفه‌هایی برای بررسی گویش یزدی دایر شود.

خواندن اشعار با گویش یزدی
یکی از پژوهشگران یزدی می‌گوید: برای این‌که نسل جدید از این گویش فاصله نگیرد، باید از سوی متولیان فرهنگ و آموزش از جمله اساتید و معلمان، مورد توجه قرار گیرد، حتی اشعار هم به لهجه زیبای یزدی خوانده شود. «فخرالسادات خامسی» همچنین پیشنهاد راه‌اندازی رشته یزدشناسی و زبان‌شناسی در دانشگاه‌های استان را مطرح می‌کند و می‌افزاید: تدریس این گویش در مراکز تحصیلی، قطعا آمار استقبال از لهجه یزد را افزایش خواهد داد.

همشهری