رابطه جنسی مهمترین شیوه انتقال ایدز و هپاتیت در ایران/ چه زمانی قبح تبلیغ وسایل پیشگیری ریخته می‌شود؟

 

این آمارها نشان می‌دهد در بین کل مواردی که از سال ۶۵ تا ابتدای سال ۹۴ به این بیماری مبتلا شده‌اند در مجموع ۶۶.۶ درصد از طریق تزریق با وسایل مشترک در مصرف‌کنندگان موادمخدر، ۱۴.۵ درصد از طریق رابطه جنسی و ۱۸ درصد مابقی هم یا ناشناخته بوده یا از طریق مادر به فرزند آلوده شده‌اند.
 

نکته مهمی که در این آمار وجود دارد این است که اگرچه سهم انتقال بیماری از طریق رابطه جنسی در کل دوره میانگین حدود ۱۴ درصد بوده اما سهم انتقال در موارد جدیدی که در سال ۹۳ شناسایی شده‌اند نشان می‌دهد که ۳۷.۳ درصد از موارد جدید از طریق رابطه جنسی بوده و سهم معتادان تزریقی و انتقال از طریق سرنگ مشترک به ۴۳.۷ درصد در موارد جدید کاهش یافته است.
 

عباس صداقت رییس اداره پیشگیری از ایدز وزارت بهداشت در خصوص علت تغییر شیوه انتقال این بیماری سه دلیل عمده را مطرح می‌کند و می‌گوید: برای این تغییر الگوی انتقال، کارشناسان فنی سه توجیه را پیش بینی می‌کنند؛ یکی این که پس از شیوع اپیدمی اچ آی وی در مصرف کنندگان موارد مخدر در دهه ۸۰، با توجه به این که این گروه هم دارای همسرانی بوده اند و یا احتمال برقراری روابط جنسی هم داشته اند، افزایش موارد ابتلاء از طریق روابط جنسی محافظت نشده در دهه ۹۰ قابل توجیه خواهد بود.

صداقت در گفتگو با خبرآنلاین ادامه می‌دهد: توجیه دوم مربوط به تغییر الگوی اعتیاد در کشور یعنی شیوع مصرف مواد محرک و روان گردان است، مصرف این مواد موجبات افزایش خطر مبادرت به رفتارهای پرخطر جنسی خارج از نرم جامعه را برای مصرف کننده فراهم می سازد. برقراری روابط جنسی خارج از قواعد ازدواج هم نگرانی دیگر کارشناسان برای افزایش موارد ابتلاء جدید به این بیماری از طریق جنسی است.
 

با این صحبت‌ها می‌شود نتیجه گرفت که افزایش شیوع بیماری از طریق رابطه جنسی کم کم دارد وارد یک مرحله جدی می‌شود، اما نکته دیگر این است که در کنار آن شیوع هپاتیت سی هم به مرحله نگران‌کننده‌ای رسیده است.

 

۴۰ درصد معتادان تزریقی هپاتیت «سی» دارند
 

سید موید علویان، معاون اسبق سلامت وزارت بهداشت و رئیس شبکه هپاتیت کشور در خصوص میزان شیوع بیماری هپاتیت در کشور می‌گوید: از بین انواع بیماری هپاتیت، دو بیماری هپاتیت «بی» و «سی» اهمیت بیشتری دارند، آخرین آمار در ایران نشان می دهد که حدود یک میلیون و ۴۰۰ هزار نفر به هپاتیت «بی» و ۲۰۰ هزار نفر به هپاتیت «سی» مبتلا هستند.
 

وی اضافه می‌کند: بیماری هپاتیت «سی» بیشتر در بین گروه های خاص مانند معتادان تزریقی تمرکز دارد بطوریکه بررسی ها نشان می دهد، بین ۴۰ تا ۶۰ درصد معتادان تزریقی در ایران به این بیماری مبتلا هستند، با این وجود شیوع این بیماری در جمعیت کل کشور کمتر از نیم درصد است.
 

علویان در گفتگو با ایرنا ادامه می‌دهد: طی سال های گذشته انجام اقداماتی مانند توزیع سرنگ یکبار مصرف رایگان و وسایل پیشگیری در بین معتادان، میزان شیوع این بیماری را کاهش داده است.
 

رییس شبکه هپاتیت کشور البته نسبت به شیوع این بیماری از طریق رابطه جنسی هشدار می‌دهد و می‌گوید:  مهمترین گروهی که اکنون بیماری هپاتیت «سی»  در بین آنان شایع است و جای نگرانی دارد، افراد روسپی هستند که میزان شیوع این بیماری در بین آنان سه تا پنج برابر کل جامعه است و مهمترین گروه پرخطر این بیماری محسوب می‌شوند.

 

افزایش موارد ابتلا زنان به ایدز
 

در حالی که رییس شبکه هپاتیت کشور، شیوع هپاتیت سی به عنوان یک بیماری خطرناک را در بین زنان روسپی بسیار شایع می‌داند، دکتر صداقت رئیس اداره پیشگیری از ایدز وزارت بهداشت از افزایش موارد ابتلاء زنان به این بیماری خبر می‌دهد.

 

 

 

آمارهای تجمعی از سال ۶۵ تا ۹۴ نشان می‌دهد در مجموع کل آمار مبتلایان به ایدز، تنها ۱۲ درصد مربوط به زنان بوده است اما بررسی آمارهای سالیانه حاکی از رشد ابتلاء زنان به ایدز و پیشی گرفتن آنها از مردان است.
 

براساس آمارهای وزارت بهداشت که در پایان هر سال جهت بررسی متخصصان و پژوهشگران ارایه می شود، در سال ۱۳۹۱، سهم زنان در جدیدترین موارد ابتلا به ایدز از طریق روابط جنسی کنترل نشده، به بیش از ۶۰ درصد می رسد.
 

این در حالی است که در ابتدای دهه ۷۰ سهم زنان کمتر از ۱۰ موارد ابتلاء به ایدز را شامل می‌شد، در سال ۱۳۸۰ از مجموع ۳۶۲ مورد ابتلا به ایدز از طریق روابط جنسی، سهم مردان ۶۰.۲ درصد و سهم زنان به ۳۹.۸درصد رسید. آماری که نشان می‌دهد موج سوم ایدز طی ۱۲ سال اخیر حالا به یکی از نگران کننده ترین شرایط خود رسیده و سهم زنان از ۴۰ درصد موارد جدید ابتلا از طریق روابط جنسی در سال ۱۳۸۰، به ۶۰ درصد در سال ۱۳۹۱ رسیده است و این آمار همچنان رو به رشد است.
 

البته تغییر الگوی مبتلایان از مردان به زنان پیامدهای منفی و اجتماعی دیگری را به همراه دارد و انگونه که صداقت می‌گوید: افزایش موارد ابتلاء زنان به این بیماری، ممکن است باعث افزایش خطر بارداری‌های ناخواسته در این گروه را به دنبال داشته باشد. مادران باردار مبتلاء به اچ آی وی در صورتی که از نظر اچ آی وی مراقبت و مدیریت نشوند، در سه دوره بارداری، زایمان و شیرهی، به احتمال ۴۰ تا ۵۰ درصد عفونت را به جنین خود منتقل کرده و باعث تولد نوزادانی که از بدو تولد مبتلاء به بیماری هستند می شوند. چون تخمین زده می شود از هر دو زن مبتلا، یک نوزاد مبتلا به ایدز به دنیا می آید که این در آینده خطرناک است.
 

با وجود این هشدارها، موضوع افزایش شیوع بیماری HIV/AIDS نه تنها در ایران که در کل جهان به دغدغه جدی برای سیاست‌گذاران تبدیل شده است. از سوی دیگر محدودیت‌های عرفی و مذهبی در انتقال مفاهیم و آموزش‌های جنسی و ترویج استفاده از وسایل پیشگیری هم معضل جدی در کشور است که هنوز هیچ راه حلی برای آن پیدا نشده است. 

 

اگرچه به واسطه تبلیغات فراگیر و گسترش توزیع سرنگ‌ و سوزن یکبار مصرف میان معتادان، شیوع انتقال از طریق سرنگ و سوزن مشترک از حدود ۸۰ درصد در ابتدای کار به حدود ۴۰ درصد در شرایط فعلی کاهش یافته اما روند روبه رشد انتقال از طریق رابطه جنسی روز به روز افزایش می‌یابد.