بهره وری فرهنگی اولویت اول موقوفات یزد

کتابخانه مروج یزد
در بهمن ماه ۱۳۴۸ «حاج اصغر مروج»، منزل شخصی خود را به انضمام کلیه کتب موجود در آن، اعم از کتاب های چاپی و خطی وقف بر آستان قدس رضوی نمود. در سال ۱۳۶۵ ساختمان جدید این کتابخانه در خیابان شهید چمران توسط واقف محترم «حاج محمد مروج» و با همکاری آستان قدس رضوی در زمینی به مساحت ۱۰۰۰ متر مربع و با زیربنای ۲۲۰۰ متر مربع در ۳ طبقه بنا شد که شامل مخزن کتابخانه در طبقه همکف و تالار برادران و خواهران در طبقه اول و تالار بزرگی در طبقه دوم است که در حال حاضر از آن به عنوان موزه استفاده می شود.
هم اکنون این کتابخانه مورد استفاده عموم مردم اعم از دانش آموزان، دانشجویان، اساتید دانشگاه ، طلاب علوم دینی و معلمان مدارس قرار می گیرد.

کتابخانه مرتضوی رفسنجان
کتابخانه مرتضوی به مساحت ۴۰۰ متر مربع به همت کم نظیر مرحوم «حاج سید یحیی مرتضوی» وقف بر آستان قدس رضوی شد. این کتابخانه در سال ۱۳۶۵ و همزمان با سالروز پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی در ساختمانی مجلل و مجهز در ۳ طبقه و به مساحت ۱۲۰۰ متر مربع افتتاح شد. این مجموعه دارای تالار برادران، تالار خواهران، تالار محققان، مخزن و واحد امانت می باشد و به عنوان یکی از فعال ترین کتابخانه های آستان قدس رضوی به شمار می‌رود.

کتابخانه هرندی کرمان
این کتابخانه در زمینی به مساحت ۳۰۰ متر مربع و با زیربنای ۴۰۰ متر مربع در سال ۱۳۵۰ توسط واقف ارجمند «ابوالقاسم هرندی» وقف بر آستان قدس رضوی گردید. به علت قدیمی شدن ساختمان، بازسازی و مرمت آن توسط فرزند آن مرحوم در سال ۱۳۸۶ مجدداً با هزینه قابل توجهی و به شکل بسیار زیبایی انجام شد و هم اکنون به علت موقعیت بسیار مناسبی که دارد به کانون توجه علم آموزان و طلاب علوم دینی مبدل شده است.

کتابخانه حضرت امام علی بن موسی الرضا (ع) امین شهر انار
زمین این کتابخانه به مساحت ۵۰۰۰ متر مربع توسط آقای حاج احمد وافی وقف بر آستان قدس رضوی گردید و احداث آن با هزینه واقف محترم «حاج عباس امین» در سال ۱۳۷۱ با زیر بنای ۶۳۰ متر مربع شروع و در آذر ماه ۱۳۷۶ رسماً افتتاح شد. مرحوم امین ۷۵۰۰ متر مربع باغ پسته نیز به عنوان پشتوانه مالی این کتابخانه وقف نموده است که هزینه های مورد نیاز برای نگهداری و توسعه آن تامین شود. این کتابخانه دارای ۲ سالن مطالعه ویژه خواهران و برادران و اتاق های ویژه تحقیق برای پژوهشگران است و بخش سمعی بصری و اینترنت این کتابخانه از رونق خوبی برخوردار است.

کتابخانه امام رضا(ع) کرمان
از محل درآمد موقوفات «نور جهان خانم» در کرمان، ساختمان کتابخانه در زمینی به مساحت ۱۲۵۰ متر مربع و با زیر بنای ۱۰۰۰ متر مربع در ۲ طبقه احداث گردید که مورد استقبال قرار گرفته است.

مجموعه فرهنگی، کتابخانه جوادالائمه (ع) و هنرستان دخترانه مرتضوی رفسنجان
ساختمان اولیه هنرستان مرتضوی در سال ۱۳۵۱ توسط مرحوم «حاج سید یحیی مرتضوی» وقف گردید که به علت فرسوده شدن ساختمان در سال ۱۳۸۳ به شکل بسیار زیبا و مستحکمی در ۳ طبقه تجدید بنا شد و در حال حاضر هنرجویان آن در رشته های کامپیوتر حسابداری ، خیاطی، طراحی ، مدیریت خانواده ، دوخت تزئینی و فرش مشغول علم آموزی می باشند.
مرحوم حاج «سید یحیی مرتضوی» در آخرین سال عمر پر برکتش بر آن شد تا باز هم از ما یملک خویش در طبق اخلاص نهاده و تقدیم به پیشگاه ولایتمدار رضوی (ع) نماید تا در سایه آن امام همام موسسه فرهنگی دیگری احداث و مورد استفاده شیفتگان علم و دانش قرار گیرد. لذا احداث این مجموعه در سال ۱۳۶۸ توسط آن مرحوم پیشنهاد و یکسال بعد ورثه آن مرحوم با وقف مایملک وی به آستان قدس رضوی خواستار آغاز ساخت آن مجموعه شدند.
مجموعه فوق در ۵ هکتار با زیر بنای ۵۱۱۷ متر مربع شامل کتابخانه وکلاس های هنری ساخته شده است و آمفی تئاتر آن به مساحت ۱۴۵۹ متر مربع نیز در آینده نزدیک تکمیل خواهد شد و به بهره برداری می رسد. اما کتابخانه فوق با زیر بنای ۲۵۹۶ متر مربع در ۳ طبقه احداث گردیده و دارای سالن های مجزا برای استفاده خواهران و برادران است.

هنرستان پسرانه امام رضا(ع)
این هنرستان توسط «حاج حسین امین» وقف بر آستان قدس رضوی گردید. مساحت کل زمین ۲۴ هزار و ۹۳۸ متر مربع و زیر بنای ساختمان آن ۶۴۶۰ متر مربع می باشد و دانش آموزان در رشته های مکانیک، ساختمان، ساخت تولید، صنایع شیمیایی، الکترونیک، حسابداری و تاسیسات در آن مشغول به تحصیلات هستند.

هنرستان دخترانه باقرالعلوم(ع)
هنرستان فوق در مساحتی حدود ۵/۱ هکتار در ۳ طبقه و با زیربنای ۲۷۰۰ متر مربع توسط آقای «حاج عباس امین» احداث و وقف بر آستان قدس گردید و هم اکنون هنرجویان در رشته های گرافیک،کامپیوتر، کاردانش، طراحی دوخت و حسابداری به تحصیل مشغول هستند.

دبستان احمد آباد رضوی رفسنجان
دبستان فوق در سال ۱۳۵۰ تاسیس و در اختیار آموزش و پرورش قرار گرفت و سالیانه کمک هایی از محل اعتبارات آستان قدس رضوی به این دبستان می شود.

مهدالرضا (ع) امین شهر
واقف ارجمند مرحوم «حاج علی ناجی» در سال ۱۳۸۱ ساختمان مسکونی خود در امین شهر به مساحت ۳۲۶ متر مربع را جهت برگزاری کلاسهای قرآنی نونهالان وقف بر آستان قدس رضوی نمود که با توجه به قدیمی بودن ساختمان، به همت ورثه آن مرحوم در سال ۱۳۸۷ ساختمان جدید با زیر بنای ۱۵۰ متر مربع و ۵ کلاس جنب ساختمان قدیمی ساخته و افتتاح گردید. از جمله فعالیتهای این مهد می توان به «فراگیری تدریس آموزش روخوانی مقطع پیش دبستان توسط مربیان مهد»، «برگزاری دوره تربیت مدرس روخوانی به مدت ۲ سال» و «برپایی کلاسهای هنری جهت آموزش به قرآن آموزان» اشاره کرد.

مهدالرضا(ع) نعیم آباد یزد
واقف ارجمند خانم «معصومه یاوری» در سال۱۳۸۳ زمین ملکی خود در نعیمآباد به مساحت ۳۰۰ مترمربع را جهت برگزاری کلاسهای قرآنی نونهالان وقف بر آستان قدس رضوی نمود که ساختمان مسکونی آن به همت ۲ نفر از خیرین در سال ۱۳۸۶ با ۸ کلاس ساخته و تجهیز شد. از جمله فعالیتهای این مهد می توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱-فراگیری تدریس آموزش روخوانی مقطع پیش دبستان توسط مربیان مهد.
۲-برگزاری دوره تربیت مدرس روخوانی به مدت ۱ سال
۳- برپایی کلاسهای هنری جهت آموزش به قرآن آموزان

افزایش ۱۰۰ درصدی تولید مرکبات در سال ۹۲
سرپرست سازمان موقوفات آستان قدس رضوی در یزد و کرمان از افزایش ۱۰۰ درصدی تولید مرکبات در باغ های تحت اداره این سازمان طی سال گذشته خبر داد و گفت: تولید مرکبات این سازمان طی سال ۹۲ و در مقایسه با سال قبل از آن ۱۰۰ درصد افزایش یافت که گامی بلند در راستای توسعه اقتصادی به شمار می آید. مهندس «رضا رضوی» افزود: این دستاورد گامی بلند در جهت رونق اقتصادی بوده است و امسال نیز تلاش کرده ایم در راستای عمل به فرمایشات مقام معظم رهبری در نام گذاری سال به نام «اقتصاد و فرهنگ با عزم ملی و مدیریت جهادی» همگام و همسو حر کت کنیم که امید است این حرکت رو به جلو تداوم داشته باشد.

فرآوری پسته طبق استاندارد های روز دنیا
مهندس رضوی فرآوری پسته با استاندارهای روز دنیا را یکی دیگر از دستاوردهای این سازمان برشمرد و در این باره گفت: در بحث محصول پسته با تولید، برداشت و فرآوری پسته طبق استاندارد های روز دنیا در جهت کنترل سم آفلاتوکسین که از آفات فروش پسته محسوب می شود و دست آویز کشورهای اروپایی جهت منزوی کردن پسته ایران گردیده، موفقیت های عظیمی کسب شده است به نحوی که در سال ۹۲ آزمایشات انجام شده روی نمونه پسته این سازمان به صورت رندوم درصد افلاتکسیون در حد صفر بوده و خوشبختانه این دستاورد در آزمایشگاه های ژاپن نیز تایید شده است.

برنامه های آینده
سرپرست سازمان موقوفات یزد و کرمان، راه اندازی خط شستشو و واکس میوه و عرضه مرکبات در بازار با برند رضوی را یکی دیگر از دستاوردهای این سازمان عنوان کرد و درباره برنامه های پیش بینی شده برای تداوم این موفقیت ها اظهار کرد: برنامه های آتی این سازمان ایجاد سردخانه ۲ هزار تنی جهت نگهداری میوه و راه اندازی خط تولید سبد میوه در مجتمع کشاورزی حضرت رضا علیه السلام جیرفت است.
همچنین در بحث املاک و مستغلات نیز واگذاری اراضی بایر احمدآباد رضوی در قالب شهرک صنعتی و تبدیل اراضی باغخان کرمان به مجموع تجاری تفریحی با توجه به قابلیت و پتانسیل بالقوه این اراضی از دیگر طرح های برنامه ریزی شده در این سازمان است.

وقف سنتی ماندگار
وقف کردن در راه هشتمین خورشید آسمان امامت و ولایت حضرت ثامن الحجج(ع)، فقط مختص مردم دیار خراسان نیست بلکه این عشق به ولایت و مهرورزی به ائمه اطهار علیهم السلام، فرهنگ نابی است که در جای جای خاک ایران اسلامی و دیگر نقاط این کره خاکی نیز دیده می شود.
به موجب همین فرهنگ و محبت به اولیاءالله است که امروز در سراسر ایران اسلامی موقوفاتی به نام علی ابن موسی الرضا(ع) وجود دارد و مورد استفاده قرار می‌گیرد. در پرونده‌ی این هفته به سازمان موقوفات یزد و کرمان آستان قدس رضوی و فعالیت‌های گسترده‎ی آن نگاهی داشته‌ایم.

اولین مــوقـوفـه
در سال ۱۳۴۷، با پیدایش موقوفه ای بنام «احمد آباد» در رفسنجان اولین نشانه های فعالیت آستان قدس رضوی در منطقه به چشم خورد و سبب شد تا پیگیری‌ها برای شروع به کار دفتر موقوفات آستان قدس رضوی در این خطه از ایران اسلامی آغاز شود. با تلاش های مستمر، سرانجام دفتر موقوفات آستان قدس رضوی در یزد و با عنوان «دفتر نمایندگی یزد و کرمان» فعالیت خود را آغاز کرد.
در حال حاضر دفتر مرکزی آن در رفسنجان است که به عنوان «سازمان موقوفات آستان قدس رضوی در یزد و کرمان» و با هدف اداره، حفاظت و صیانت از اراضی و رقبات موقوفه و اجرای نیات واقفین فعالیت می کند.

فعالیت در حوزه‌های کشاورزی، فرهنگی- آموزشی و بهداشت – درمان
سازمان موقوفات آستان قدس رضوی در استان های یزد و کرمان در بخش‌های متنوعی فعالیت دارد. از جمله برنامه‌های این سازمان می‌توان به فعالیت در حوزه‌های کشاورزی، فرهنگی، آموزشی و بهداشت و درمان اشاره کرد. باغ‌های پسته و مرکبات، مجتمع‌های آموزشی، کتابخانه‌ها و … برخی از موقوفاتی است که تحت نظر سازمان موقوفات یزد و کرمان اداره می شود.

حرکت در مسیر اقتصاد مقاومتی
بر اساس اساسنامه سازمان موقوفات یزد و کرمان، فعالیت‌های اقتصادی این سازمان حفاظت، صیانت و احیای موقوفات و بهره‌برداری اقتصادی بر اساس ویژگی‌ها و قابلیت‌های خاص هر یک از آن ها با هدف هزینه کردن در راستای نیات واقفان است. در حال حاضر مهمترین فعالیت این سازمان در بخش کشاورزی است که محور این فعالیت ها تولید محصول انواع پسته ( فندقی،کله قوچی، احمد آقایی، بادامی و اکبری ) است.
این سازمان بالغ بر هزار و ۱۰۰ هکتار باغات پسته، مرکبات و نخیلات را در استان های یزد و کرمان اداره می کند.
تامین رطب مهمانسرای حضرت در ماه مبارک رمضان و همچنین تامین نارنج مهمانسرای حضرت نیز از دیگر وظایف این سازمان است. در سال های اخیر این سازمان اقدام به تولید انواع مرکبات و نخیلات نیز نموده است. مرکز ستادی سازمان در رفسنجان و واحد های اجرایی آن در یزد، کرمان، سیرجان، راور، جیرفت و رفسنجان قرار دارد .

واحد کرمان
این واحد در سال ۱۳۵۳ به صورت دفتر تاسیس شد و هم اکنون مسئولیت اداره ۳۵ رقبه موقوفه به این واحد واگذار شده است. عمده محصول این واحد پسته است، هر چند که محصولات دیگری همچون گردو، بادام، گندم و جو نیز در این موقوفه ها تولید می شود. یکی از رقبات قدیمی و زیبای دفتر کرمان «باغ بیرم آباد» با حدود ۵/۴ هکتار مساحت است که زیر کشت پسته قرار دارد.
از دیگر رقبات مهم این منطقه «سرای گلشن» واقع در بازار کرمان است که در زمان گنجعلی خان حاکم کرمان، وقف آستان قدس رضوی شده است.

واحد یزد
دفتر نمایندگی یزد ۶۲ رقبه را اداره می کند. عمده محصولات این واحد گندم، جو، بادام و علوفه است. یکی از رقبات مهم که به دلیل جاذبه های گردشگری در فصل تابستان به عنوان یکی از بهترین مناطق ییلاقی استان یزد مورد استفاده و استقبال قرار می گیرد «حسن آباد لای گز» است.
وجود جاذبه هایی همچون مسیر های کوهستانی و تپه ماهورهای سبز، مردمان سخت کوش و پر تلاش این خطه را به این منطقه هدایت می کند. این آبادی در زمان های گذشته هم از رونق خاصی برخوردار بوده و به عنوان یک نعمت خدادادی مورد توجه بوده است.
این منطقه امروزه نیز به عنوان یکی از نقاط سر سبز حایز اهمیت است.
حسن آباد لایگز در مسیر جاده اصلی یزد به شیراز و در کیلومتر ۶۰ این جاده قرار دارد. این منطقه از مسیر ییلاقی روستاهای شهرستان تفت از جمله علی آباد پیشکوه، سعید آباد و روستای بیدآخوید می گذرد.
مزرعه حسن آباد از امکانات بالقوه و پتانسیل های بسیار خوبی برخوردار است. وجود ۳ رشته قنات اکبر آباد، کاظم آباد و حسن آباد و آب و هوای مطلوب زمینه و شرایط اجرای طرح هایی همچون پرورش ماهی، دامداری، زنبور داری و کشت نخود، عدس و گندم را فراهم ساخته که باعث به وجود آمدن منطقه ای استثنایی شده است.
اما متاسفانه خشک سالی های اخیر تاثیرات نامطلوبی بر این نقطه سرسبز گذاشته است به نحوی که امکان برداشت حبوبات را سلب کرده است.

واحد سیرجان
این واحد در سال ۱۳۶۳ فعالیت خود را آغاز کرد و ۶۲ رقبه موقوفه را در شهر های سیرجان و شهر بابک با محوریت تولید انواع پسته اداره می نماید.

مجتمع کشاورزی امام رضا(ع) راور
این مجتمع در کیلومتر ۱۸ جاده راور- مشهد قرار دارد و هم اکنون دارای ۱۱ حلقه چاه عمیق با ۱۰۰۰ هکتار زمین است که به علت شوری آب و نامناسب بودن خاک، سطح زیر کشت مفید آن ۳۷۰ هکتار می باشد و امید آن است با طرح ها و برنامه ریزی های انجام شده و سخت کوشی همکاران، این بخش جایگاه واقعی خود را به دست آورد.

مجتمع کشاورزی و باغداری امام رضا(ع) جیرفت
سازمان موقوفات یزد و کرمان با در نظر گرفتن سیاست های بلند مدت خود جهت خروج از محدودیت تک محصولی پسته و در جهت ایجاد پشتوانه ای در برابر کم آبی، سرمازدگی و سایر عوامل طبیعی که محصول پسته را تهدید می کند، اقدام به خرید زمینی به مساحت ۲۸۰ هکتار و ۵ حلقه چاه عمیق در جیرفت نمود و رسماً فعالیت خود را در سال ۱۳۷۸ در این منطقه آغاز کرد.
این مجتمع در جهاد آباد عنبرآباد جیرفت قرار دارد که به تولید انواع مرکبات می پردازد. محصول اصلی این مجتمع کشاورزی پرتقال است و از دیگر محصولات آن می‌توان به پسته، لیمو، خرما، گردو، بادام، گندم و جو اشاره کرد.
خوشبختانه این مجتمع کشاورزی طی سال های گذشته روند رو به رشدی را طی کرده است به گونه ای که در سال گذشته ۲۵۰۰ تن مرکبات از آن برداشت شد.

کمک به رشد سلامت در استان‌های یزد و کرمان
فعالیت در حوزه بهداشت و درمان نیز یکی دیگر از حوزه های فعالیت سازمان موقوفات یزد و کرمان است که از آن جمله می توان به مدیریت و نظارت بر فعالیت بیمارستان های امارضا(ع)، مرتضوی، سیف الدینی و رضویه اشاره کرد.
مجموعه فعالیت‌های بهداشتی و درمانی سازمان موقوفات یزد و کرمان تاثیر به سزایی بر رشد سلامت و بهداشت این استان‌ها داشته است.

بیمارستان امام رضا(ع) سیرجان
این بیمارستان توسط مرحوم دکتر علی حاج صادقی احداث شد و در سال ۱۳۶۰ وقف بر آستان مقدس رضوی شد که در سال ۱۳۶۲ به دانشگاه علوم پزشکی کرمان واگذار گردید و هم اکنون با بخشهای زایشگاه، اطفال و رادیولوژی مورد استفاده مردم شریف سیرجان قرار دارد.

بیمارستان مرتضوی در جهان آباد نوق رفسنجان
بیمارستان مرتضوی در ۴۰ کیلومتری رفسنجان واقع شده است که در سال ۱۳۵۳ به همت مرحوم «حاج سید یحیی مرتضوی» احداث و در سال ۱۳۶۲ وقف بر آستان قدس رضوی گردید. این بیمارستان هم اکنون دارای بخشهای زایشگاه، دندانپزشکی، رادیولوژی و آزمایشگاه است که از سال ۱۳۸۶ به بخش خصوصی واگذار شده است.

بیمارستان سیف الدینی نوق
مرحوم «جهانگیرخان سیف الدینی» 3 دانگ از ۶ دانگ مزرعه محمدآباد نوق واقع در ۳۶ کیلومتری رفسنجان را وقف بر آستان قدس رضوی نمود تا درآمد این مزرعه صرف احداث و اداره ساختمان یک مرکز درمانی شود. زمین این درمانگاه به مساحت ۵/۱ هکتار از طرف آقای منصورسیف الدینی وقف گردید و زیربنای آن ۶۹۳ متر مربع است و دارای بخشهای درمانگاه و دندانپزشکی میباشد.

بیمارستان رضویه
این بیمارستان در کیلومتر ۹ محور جاده رفسنجان- نوق با مساحت ۲۶ هزار و ۳۰۶مترمربع و زیربنای ۲۳۸۶ متر مربع احداث شده است که در سال ۱۳۵۳ توسط آقای «حاج علی اکبر برخوردار» احداث و مجدداً در سال ۱۳۷۵ مرمت و راه اندازی شد که هم اکنون بخشهای درمانگاه و دندانپزشکی آن فعال میباشد.
قدس