خطر تخریب در کمین نیمی از مدارس تاریخی یزد

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی یزدی نیوز مردمان با فرهنگ و علم‌اندوز این شهر در گذشته در مدارسی که برگ زرینی از تاریخ، هنر، معماری و فرهنگ بودند، به تحصیل علم مشغول بودند و این تلاش برای کسب علم هنوز هم با کویرنشینان یزدی، همراه است.
تعداد مدارس تاریخی در شهر یزد، کم نیست و حتی قدمت برخی از آنها به قرن‌های هفتم و هشتم هجری قمری بازمی‌گردد. مدرسه ایرانشهر یکی از این مدارس است که در زمره مدارس ماندگار کشور نیز قرار گرفته است و از جمله آثار ملی کشور محسوب می‌شود.

قدمت و ویژگی‌های مدارس تاریخی شهر یزد
معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان گفت: مدارس تاریخی زیادی از دوره‌های تیموری، آل مظفر، ساسانی و صفویه در استان وجود دارد.
«محسن ذاکری‌نیا» افزود: معماری این مدارس در نوع خود بی‌نظیر است؛ چرا که قوس‌های تخم‌مرغی و خیزدار مربوط به دوره‌های مختلف تاریخی، زیبایی معماری این مدارس را دو چندان کرده است.
وی با بیان این‌که قدمت بیشتر مدارس شهر یزد نزدیک به ۷۰۰ سال است، ادامه داد: دبیرستان ایرانشهر به عنوان نخستین دبیرستان دولتی شهر یزد در سال ۱۳۰۷ راه‌اندازی شده است.
این مسئول با بیان این‌که طرح این دبیرستان قدیمی از «آندره گدار» معمار فرانسوی است، گفت: ساختمان این دبیرستان با اجرای طاق‌های ضربی با مشارکت جمعی از استادکاران بنایی یزدی از جمله «علی‌اکبر خرمی»، «حسینعلی محمودی مهریزی»، «علی‌اکبر گلاب»، «محمود خوش‌زبان» و «محمدابراهیم رمضانخانی» ساخته شده است.
ذاکری‌نیا با بیان این‌که ساختمان این بنا از خشت، گل و آجر ساخته شده است، ادامه داد: دبیرستان ایرانشهر جزو اولین مدرسه‌های ماندگار استان است که شاخص بودن معماری، سبک سنتی و قدمت بیش از ۵۰ ساله آن، منجر به ثبت آن در بین مدارس ماندگار کشور شده است.
معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان از تخصیص اعتبار برای مرمت و نگهداری از مدارس قدیمی شاخص استان خبر داد و افزود: سال گذشته یک میلیارد ریال اعتبار برای مرمت مدارس ایرانشهر، قدس و شیخ حسن کرباسی هزینه شد.
وی با اشاره به مسئولیت اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان برای مرمت، بهسازی و نگهداری از مدارس قدیمی شهر، افزود: آماده همکاری با اداره کل آموزش و پرورش استان برای حفاظت هر چه بیشتر از این مدارس هستیم.

ضرورت همکاری دستگاه‌ها برای حفاظت از مدارس
معاون فنی و اجرایی اداره کل نوسازی مدارس استان نیز با اشاره به تعدد مدارس تاریخی در شهر یزد، گفت: نیمی از مدارس تاریخی شهر یزد به ویژه در منطقه ۲ و ناحیه تاریخی شهر، با خطر تخریب روبه‌رو است.
«علی‌اصغر کرمی» گفت: تعداد زیادی از مدارس قدیمی شهر یزد در بافت تاریخی و بافت فرسوده شهر قرار دارند و بسیار آسیب‌پذیر هستند که البته تعدادی از آنها در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
وی ادامه داد: اداره کل نوسازی مدارس استان حق دخل و تصرف در مدارسی را که در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است، ندارد و هرگونه عملیات مرمت و بازسازی باید با نظارت مسئولان اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان انجام شود.
این مسئول بر ضرورت همکاری و تعامل اداره کل میراث فرهنگی استان برای جلوگیری از مدارس ثبت شده، تاکید کرد و افزود: مسئولان اداره کل میراث فرهنگی استان باید با ارائه طرحی، اداره کل نوسازی مدارس را برای حفاظت از مدارس قدیمی، به مشارکت بگیرد، در غیر این صورت، این مدارس تخریب می‌شوند.
کرمی از آمادگی اداره کل نوسازی مدارس استان برای جلوگیری از تخریب مدارس قدیمی با همکاری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان خبر داد.
وی افزود: مدارس ایرانشهر، مارکار، کی‌خسروی و… از شاخص‌ترین مدارس تاریخی یزد هستند که مجوزی برای مرمت و مقاوم سازی آنها بدون نظارت کارشناسان اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان وجود ندارد.
معاون فنی و اجرایی اداره کل نوسازی مدارس استان ادامه داد: اداره کل نوسازی مدارس استان آمادگی تامین اعتبار و اجرای طرح‌های مد نظر کارشناسان اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان را برای جلوگیری از تخریب مدارس قدیمی و ارزشمند دارد.
وی معتقد است که کارشناسان اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان در مواردی از نگهداری مدارس قدیمی کوتاهی‌ کرده‌اند و برگزاری جلسات مشترک برای رفع این نقایص، بی‌نتیجه بوده است.

ثبت ملی ۲۳ مدرسه استان
کارشناس مسئول ثبت آثار تاریخی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان با اشاره به شناسایی نشدن همه مدارس تاریخی، افزود: تاکنون ۲۳ مدرسه تاریخی استان در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است. «نرگس هاشمی» گفت: بیشترین تعداد مدارس تاریخی استان مربوط به دوره پهلوی است؛ اما مدارسی بازمانده از دوره‌های زندیه و صوفیه نیز در استان وجود دارد. وی با تاکید بر تاثیر ثبت ملی بناها برای جلوگیری از تخریب آنها، ادامه داد: مدارسی مانند ایرانشهر، کی‌خسروی، خسروی، امام خمینی(ره)، ضیاییه، کمالیه و رستمی از مدارس تاریخی استان هستند.همشهری