محله قدیمی مالمیریزد سرخورده از ناملایمات

محله مالمیر در کنار دیگر محله‌های قدیمی مانند محله آبشور، سرسنگ، قلعه کهنه و غیره، در گیر و دار تاریخ گم شده است غافل از آنکه بناهای تاریخی و بافت زیبای آن به‌شدت ظرفیت جذب گردشگر را دارد. از بناهای شاخص این محله قدیمی می‌توان از مسجد نو مالمیر، مسجد قدمگاه مالمیر، مسجد میرزا و آب انبار قدیمی نام برد که در انتظار مرمت و توجه مسئولان اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان هستند البته حسینیه و مسجد این محله پیش از این مرمت شده‌اند.

خواسته‎‎های ساکنان محله
رسیدگی نکردن به خانه‌های قدیمی
یکی از اهالی قدیمی محله مالمیر که حدود ۵۰ سال است در این محله ساکن است، می‌گوید: در این محله، خانه‌های قدیمی زیادی قرار دارد که متاسفانه با گذشت زمان خراب شده‌اند و در بعضی موارد به جای آنها خانه‌های جدیدی ساخته شده است این در حالی است که اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان محدودیت‌های زیادی برای ساخت و ساز در بافت دارد و این کار با سیاست‌های گذشته همخوانی ندارد. «حاج حسن مالمیری» می‌افزاید: مسئولان حفاظت از بافت تاریخی در بسیاری از موارد جلوی مرمت و بازسازی خانه‌های قدیمی از سوی مالکان را می‌گیرند و با مرمت این خانه‌های قدیمی مخالفت می‌کنند. این شهروند با اشاره به تخریب بخشی از دیوار خانه‌اش در اثر بارندگی می‌افزاید: مسئولان اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان حتی اجازه ندادند که خانه‌ام را با هزینه خودم مرمت کنم. مالمیری با تاکید بر نیاز ساکنان محله مالمیر به توجه و نظر مسئولان ادامه می‌دهد: دیوارهای مخروبه محله، منظره زشتی در دل بافت تاریخی ایجاد کرده است و این وضعیت با توجه به تلاش‌های صورت گرفته برای ثبت جهانی بافت تاریخی یزد مناسب نیست. وی با بیان این‌که این محله در مسیر عبور گردشگران خارجی قرار دارد، وضعیت فعلی محله‌های بافت تاریخی را برای توسعه گردشگری و معرفی یزد به عنوان شهری گردشگرپذیر مناسب نمی‌داند چرا که مخروبه‌های بافت، تهدیدی جدی برای توسعه صنعت گردشگری بافت محسوب می‌شوند.

نبود امنیت در محله‌های بافت قدیم
یکی از ساکنان محله مالمیر هم از ناامنی محله‌های بافت قدیم گلایه می‌کند و می‌افزاید: این محله‌ها در گذشته مامن و محل آرامش شهروندان یزدی بوده‌اند اما با توسعه شهر و مهاجرت ساکنان به محله‌های جدید، امنیت از محله رخت بربسته است. «سوسن ربیعی» با اشاره به این‌که ۵ سال است در محله مالمیر ساکن شده است، می‌افزاید: بروز موارد ناامنی از جمله سرقت باعث شده است که ساکنان از وضعیت امنیت محله راضی نباشند. وی ادامه می‌دهد: ارائه گزارش‌ همسایگان به ماموران نیروی انتظامی برای برخورد با سارقانی که محله‌های بافت قدیم را ناامن کرده‌اند، هیچ نتیجه‌ای نداشته است. ربیعی با اشاره به این‌که امنیت محله‌های قدیمی باید به دوران گذشته بازگردد ادامه می‌دهد: مردم انتظار دارند که در مرکز شهر و در مجاورت مراکز تجاری و اداری، امنیت آنها تضمین باشد اما متاسفانه میزان جرایم در محله‌های قدیمی به مراتب بیشتر از بافت جدید شهر است. وی ادامه می‌دهد: ساکنان اصیل محله، خانه‌های خود را به اتباع و مهاجران اجاره داده‌اند و خود به بافت جدید شهر رفته‌اند و مزاحمت ناشی از تفاوت فرهنگ‌ها و آسیب‌های اجتماعی آن، دامن ساکنان فعلی را گرفته است.

کیفیت بد آسفالت معابر
یکی دیگر از ساکنان این محله نیز به کیفیت بد آسفالت معابر این شهر اشاره می‌کند و می‌افزاید: بسیاری از کوچه‌های محله نیازمند مرمت است. «احمد کاظمی» بر ضرورت ارتقای کیفیت آسفالت معابر محله تاکید می‌کند و می‌افزاید: کیفیت نامطلوب آسفالت موجب نشست سطح آسفالت با اندک بارندگی و آب‌گرفتگی می‌شود. وی ادامه می‌دهد: کمترین بارندگی در محله‌های بافت قدیم، مزاحمت زیادی برای تردد در کوچه‌ها ایجاد می‌کند چرا که سیستم دفع آب در این بافت اصلا اصولی نیست.

تضاد فرهنگی موجود در محله
یکی دیگر از اهالی این محله قدیمی با اشاره به سکونت اتباع خارجی در بسیاری از خانه‌های قدیمی می‌گوید: نبود زیرساخت‌ها و خدمات شهری باعث شده است که ساکنان اصلی، خانه‌های خود را ترک کنند و این خانه‌ها برای سکونت در اختیار اتباع بیگانه قرار گیرد، درحالی که مسئولان باید با حفظ ساکنان اصلی، بافت و فرهنگ آن را زنده نگه دارند تا گردشگری نیز در این محله‌ها رونق گیرد. «سیدرضا حسینی» می‌افزاید: اگر ساکنان بومی و اصیل محله، از خدمات و زیرساخت‌ها راضی بودند، هرگز محل زندگی خود را ترک نمی‌کردند. این شهروند می‌گوید: باید قبول کرد که کمبود خدمات و امکانات بسیاری از ساکنان اصیل را از محله فراری داده است و تا زمانی که این نیازها مرتفع نشود این وضعیت ادامه خواهد داشت. حسینی می‌افزاید: رسیدگی به بناهای تاریخی محله بسیار ضعیف است به طوری که آب انبار قدیمی محله، در حال حاضر به زباله‌دان تبدیل شده است و این وضعیت زیبنده شهری تاریخی که قرار است جهانی شود، نیست. وی یکی از نیازهای شهروندان ساکن در بافت قدیم را ارائه خدمات شهری مطلوب عنوان می‌کند و می‌افزاید: گاهی مواقع زباله‌های بافت روی هم انباشته می‌شود و ماموران خدمات شهری برای جمع‌آوری آن مراجعه نمی‌کنند.

خانه‌های مخروبه پاتوق معتادان
«اکبر منشادیان» یکی دیگر از اهالی محله مالمیر است که از وضعیت مخروبه‌های این محله و خانه‌هایی که خالی از سکنه به حال خود رها شده است به شدت گلایه دارد. او می‌گوید: خرابه‌های محله نه تنها زیبایی و آرامش را از محله ربوده بلکه به پاتوق افراد ناباب به ویژه معتادان تبدیل شده است و آنها از دیوارهای خراب شده به داخل خانه‌های خالی از سکنه می‌روند و مواد مخدر مصرف می‌کنند. وی عقیده دارد که مسئولان اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یا باید این مخروبه‌ها را تخریب و یا برای مرمت آن چاره‌اندیشی کنند چرا که این وضعیت به هیچ وجه قابل تحمل نیست. این شهروند به فوت یکی از معتادان در داخل یکی از خانه‌های مخروبه محله اشاره می‌کند و می‌افزاید: نباید انتظار داشت که در این وضعیت، خانواده‌ها در این محله احساس آرامش کنند از این رو بسیاری از ساکنان بومی و اصیل یزدی در حال مهاجرت از محله هستند. منشادیان می‌گوید: بیشتر محله‌های قدیمی شهر یزد دارای ظرفیت‌های مناسب برای توسعه صنعت گردشگری هستند اما باید زیرساخت‌های مورد نیاز در این محله‌ها ایجاد شود، در این صورت می‌توان رونق گذشته را به محله‌ها بازگرداند.

پاسخ مسئولان
اختصاص اعتبار ویژه به محله مالمیر
معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان می‌گوید: خروج برخی از محله‌های قدیمی از بافت بر اساس طرح جامع بافت تاریخی یزد، محله مالمیر را از توجه مسئولان اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان دور کرد. «محسن ذاکری‌نیا» ادامه می‌دهد: در این دوران بی‌مهری‌های زیادی به این محله شد که خسارت زیادی به بافت و بناهای تاریخی آن وارد کرد و امیدواریم با اصلاح صورت گرفته در طرح جامع بافت تاریخی، این کاستی‌ها جبران شود. وی می‌افزاید: تغییر دیدگاه به این محله قدیمی به عنوان یک محله با بافت فرسوده باعث شده بود که ۱۰ سال از دریافت خدمات مرمت و بازسازی محروم باشد اما در حال حاضر با تاکید مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اعتبار خاصی به این محله اختصاص یافته است که به زودی هزینه می‌شود. به گفته این مسئول، در آینده‌ای نزدیک مشکلات این محله قدیمی بررسی خواهد شد و راهکارهای زودبازده و موثر برای حفاظت از بناها و بافت قدیمی محله در دستور کار قرار خواهد گرفت. وی ادامه می‌دهد: اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان، مرمت حسینیه، آب انبار، مسجد و خانه‌های قدیمی این محله را در دستور کار قرار داده است. ذاکری‌نیا می‌گوید: مشکلات امروز محله مالمیر حاصل بی‌برنامگی، بی‌توجهی و غفلت مسئولان اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان در دولت‌های گذشته است که امیدواریم با رویکرد دولت جدید شاهد حل آن باشیم.

جلب مشارکت برای مرمت خانه‌های قدیمی
مدیر منطقه ۲ شهرداری یزد درباره جمع‌‌آوری زباله و ارتقای خدمات شهری در محله مالمیر می‌گوید: زباله‌های محله‌های بافت تاریخی روزانه جمع‌آوری می‌شود. «محمدعلی رحمت‌آبادی» درباره مشکل آب‌گرفتگی معابر محله‌های بافت قدیم در زمان بارندگی نیز اظهار می‌کند: دفع آب‌های سطحی نیز با حفر چاه‌های جذبی در دستور کار شهرداری است. این مسئول از شهروندان می‌خواهد نقاطی را که در زمان بارندگی دچار آب‌گرفتگی می‌شوند به شهرداری معرفی کنند تا به حفر چاه‌های جذبی در آن نقاط اقدام شود و دیگر شاهد آب‌گرفتگی این نقاط و مزاحمت آن برای اهالی ساکن در بافت قدیم نباشیم. وی می‌افزاید: طرح جامع حفاظت از بافت تاریخی برای حفظ پویایی و انسجام بافت طراحی شده است که بر این اساس مجوزی برای ساخت و سازهای جدید در بافت صادر نخواهد شد. رحمت‌آبادی ادامه می‌دهد: شهروندان می‌توانند برای مرمت و بازسازی ملک خود از همراهی و همکاری مسئولان اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان نیز بهره‌مند شوند. وی با بیان این‌که ۸۰ درصد عملیات از سوی ساکنان خانه‌ها انجام می‌شود، می‌افزاید: کارشناسان و مسئولان اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان بر روند مرمت و مطابقت آن با ضوابط حاکم بر بافت نظارت دارند.

تخصیص ۳۵ میلیون تومان اعتبار برای آسفالت معابر محله
مدیر ناحیه تاریخی شهرداری یزد با اشاره به جدا شدن بخش زیادی از این محله قدیمی از بافت تاریخی و قرار گرفتن آن در بافت فرسوده می‌افزاید: منطقه ۲ شهرداری یزد، مسئول ارائه خدمات شهری در این محله است. «سیدمحمود کشفی‌پور» می‌افزاید: شهرداری ناحیه تاریخی مدیریت و حفاظت از بخش تاریخی این محله را در دستور کار قرار داده و برخی از معابر این محله از جمله امتداد خیابان شهیدان ادهمی تا کوچه سعادت را روکش آسفالت کرده است. وی ادامه می‌دهد: برای آسفالت و روکشی آسفالت بعضی معابر و کوچه‌های این محله ۳۵‌میلیون تومان اعتبار از سوی شهرداری ناحیه تاریخی در نظر گرفته شده است که امیدواریم در سال جاری هزینه شود.

اجرای طرح پاکسازی محله‌های قدیمی
رئیس پلیس پیشگیری انتظامی استان با تاکید بر لزوم برقراری امنیت در محله‌های قدیمی بافت تاریخی یزد می‌گوید: سال گذشته ۵ طرح پاکسازی عمومی با همکاری پلیس‌های تخصصی در استان اجرا شد که امنیت را در محله‌های قدیمی برقرار کرده است، ولی به همکاری و مشارکت خود اهالی محله نیاز داریم. «حسن سلطانی» می‌افزاید: مردم و اهالی موظف به ارائه گزارش‌های مربوط به ناامنی به پلیس هستند و جرایم هر منطقه بر اساس گزارش‌های صحت‌دار ساکنان و نتایج گشت‌زنی پلیس در هر محله شناسایی و متناسب با آن، طرح برخورد اجرا می‌شود. وی ادامه می‌دهد: محله‌های قدیمی به صورت کامل تحت پوشش پلیس استان است و امنیت در این محله‌ها برقرار است.همشهری