نقش خبرنگاران در فرآیند ارتباطات مدرن

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی یزدی نیوزدر ساختار رسانه های سنتی مهمترین عنصر و نیروی محرکه ، عوامل تولید اطلاعات و اخبار یا به عبارتی نویسندگان ، گردآورندگان و پردازشگران خبر یا همان  خبرنگاران بودند که در صف مقدم اطلاع رسانی قرار داشتند .مردم عادت کرده بودند هر روز صبح پس از بیدار شدن از خواب ابتدا با رجوع به یکی از وسایل ارتباطی از دنیای پیرامون خود با خبر شوند . این امر کم کم به یک ضرورت انکار ناپذیر در زندگی روزمره جوامع انسانی تبدیل شد. در آن زمان این خبرنگاران بودند که بر حسب شناخت مخاطب ومحیط تعاملی رسانه خود، موضوعاتی را دست مایه تولید خبر و گزارش می کردند که کشش ، جذابیت و تاثیر مستقیم در زندگی و رفتار مردم داشته باشد .    

اما با تحول و دگرگونی گسترده در امر اطلاع رسانی و شکل گیری تمدن نوین که مراحل تکوین خود را از دهه ۷۰ میلادی اغاز کرده ، این! سرعت انتقال پیام بوده که از طریق امواج و تکنولوژی های جدید ارتباطات جای خود را در زندگی بشر باز نموده  و جوامع انسانی را با جهشی وسیع به سمت خود کشانده است .

به مدد این دگرگونی، در کمتر از چهار دهه  وسایل ارتباط جمعی نیز از شکل سنتی خود به دوران مدرن گام نهادند و دیگر تنها رادیو و تلویزیون و مطبوعات بعنوان فراگیر ترین و اثرگذار ترین رسانه نیستند .

 از هنگام ظهور و وسایلی چون تلفن همراه و کامپیوتر و شبکه  گسترده جهانی ( اینترنت)تحولی عظیم در شیوه ارتباطات  بین فردی و گروهی بوجود امد که  بدون تردید زندگی تمامی ساکنان کره خاکی را تحت تاثیر قرارداد.

اکنون حجم و سرعت انتقال اطلاعات از یک سوی دنیا به سوی دیگر آنچنان گسترده وسریع شده است که فرصت تامل و درست اندیشیدن  را از مردم گرفته، چون هر لحظه  با میلیونها کلمه و جمله بمباران اطلاعاتی می شوند . مخاطب در این فضای مملو از اطلاعات،  همواره با یک سوال  اساسی مواجه است که " چه کسی درست می گوید؟ ".  در اینجاست که نقش تولید کنندگان خبر بیش از گذشته نمایان و برجسته می گردد. جایگاه خبرنگاری در این دوران نه تنها نسبت به گذشته کمرنگ نشده بلکه بسیار حساس تر و اثر بخش تر می نماید ، شاید بهترین دلیل آنرا می توان ایجاد فضای رقابتی شدید میان رسانه های جمعی برای جلب مخاطب عنوان کرد  . خبرنگاران با انتخاب، طراحی و پردازش اخبار و اطلاعات، وظیفه سنگین هدف گذاری  و گزینش را بر عهده می گیرند .

امروزه دنیای خبرنگاری مملو از هیجانات شغلی و تنوع سوژ هاست . خبرنگار هر روز در مواجه با اخبار و رویداد های متنوع و متعدد،  تلاش می کند بهترین و فراگیر ترین را انتخاب کند. اما باز هم سوال همیشگی در ذهن مخاطب شکل می گیرد " چه کسی درست می گوید؟ "

بدون استثناء  تمامی گردانندگان رسانه های گروهی اعم از مطبوعات، رادیو و تلویزیون، خبرگزاری ها و سایت های خبری در فضای مجازی، خود را صادق و متعهد به اطلاع رسانی صحیح و دقیق معرفی می کنند . اما نباید فراموش کرد که رسانه ها تابع سیاست و اهداف موسسان و گردانندگان خود هستند، و بدون شک هر صاحب رسانه در جهت اهداف و منافع خود حرکت می کند .

 بنابر این در بسیاری مواقع منافع و اهداف رسانه می تواند با منافع عموم در تعارض باشد.

هنگام بروز چنین شرایطی آیا رسانه برپایه اصول اخلاقی و رسالت  حرفه ای درجهت حفظ اعتماد مخاطب حرکت می کند یا از اعتماد مردم سوء استفاده می نماید ؟

و باز هم اینجاست که بر اهمیت حرفه خبرنگار می توان پی برد. بسیاری از خبرنگاران  هرگز حاضر نیستند شرافت  حرفه ای خود را فدای منافع فردی کنند و هرگز قلم و بیان خود را با متاع دنیایی معامله نمی کنند آنها با حضور در صحنه های مختلف رویداد، نقش چشم و گوش مخاطب و وجدان آگاه جامعه را ایفا می کنند و بدون دستبردن به ماهیت اصلی خبر، رسالت اطلاع رسانی خود را به انجام می رسانند.

نمونه بارز این گروه ، دهها خبرنگارانی هستند که در طول دوران ۸ ساله دفاع مقدس و حادثه سقوط هواپیمایی ۱۳۰ C  جان خود را در راه انتشار حقایق فدا کردند و به شهادت رسیدند .

آنچه که می تواند مرز افتراق میان خبرنگاران متعهد و خبرنگاران غیر متعهد به اصطلاح کاسب را تعیین کند اخلاق گرا بودن و پایبندی آنها به رسالت اجتماعی و حرفه ای آنهاست . به وجود آمدن صدها یا بهتر بگویم هزاران رسانه به اصطلاح خبری مخصوصاً در فضای مجازی که بخش اعظم آنها هیچ تخصص وتعهد و جایگاه رسانه ای  ندارند، می تواند آسیب جدی به باورهای جامعه وارد نمایند .  از طرفی گروهی از پردازشگران و خبرنگارانی هستند که بدون ملاحظات اخلاقی و اجتماعی به تولید و انتشار موضوعاتی اقدام میکنند که بر آیند آن به جز ترویج و اشاعه یاس و نا امیدی و سرخوردگی اجتماعی نیست .

نگاه منفی به همه رویدادها  می تواند جامعه عصبی و پر تنش را بوجود آورد و نگاه مثبت قادر است بخشی از نارسایی ها و معضلات را حل و فصل کند . البته قرار نیست خبر نگار با ساده اندیشی و خوش باوری چشم خودرا بر معضلات و نارسایی های مهم و مبتلا به جامعه ببندد و عافیت طلب باشد.

خبرنگار حرفه ای همواره ابعاد مختلف یک موضوع را موشکافانه و بررسی می کند و هرگز با ساده انگاری و تساهل و تسامح به موضوعات نمی نگرد . خبرنگار حرفه ای هرگز بدنبال جنجال آفرینی نیست . خبرنگار حرفه ای هرگز برای منافع خود نمی نویسد و نمی گوید . خبرنگار حرفه ای هرگز اطلاعات را تحریف و وارونه نمی کند. خبرنگار حرفه ای هرگز به حریم ها تجاوز نمی کند. خبرنگار حرفه ای هرگز مخاطب را تحریک نمی کند. خبرنگار حرفه ای هرگز موضع نمی گیرد. خبرنگار حرفه ای هرگز  کاه را کوه و کوه را کاه جلو نمی دهد . خبرنگار حرفه ای هرگز از پشت میز کار گزارش تنظیم نمی کند .خبرنگار حرفه ای هرگز انتقام جویی نمی کند . خبرنگار حرفه ای هرگزبرای قلم و کلام خود قیمت تعیین  نمی کند.

خبرنگار حرفه ای با سرلوحه قرار دادن اصول اخلاق و تقوا  از نگاه یک مصلح  اجتماعی برای تعالی جامعه و ترویج پاک اندیشی  تلاش کند .

به امید شکوفایی اندیشه ها، نهادینه شدن اخلاق و بلوغ فرهنگی و اجتماعی .