فقط ۱۲درصدمزارع یزدآبیاری تحت فشار دارد

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی یزدی نیوزرئیس سازمان جهاد کشاورزی استان یزدمعتقد است: محصولات باغی در سال ۹۳ نسبت به سال ۹۲ با افزایش تولید مواجه بوده است.
سید جمال سجادی پور افزود: محصولات باغی در سال ۹۲، ۲۲۶۳۴۰ تن بوده که در سال ۹۳ ، این عدد به ۲۳۸۴۸۰ تن رسده است که ما در این حوزه از کشاورزی، در حدود ۱۲ هزار تن افزایش تولید داشتیم.
وی درباره ی دلایل کاهش تولید برخی از محصولات کشاورزی و نوع آنها گفت: تأثیر سرمازدگی و خشکسالی در سال ۹۲ بیشتر از سال ۹۳ بوده و محصولاتی همچون زردآلو، انگور، پسته، بادام، خرما و انار با کاهش تولید روبرو بوده اند.
سجادی پور درباره اینکه کشت زعفران در استان به چه مرحله ای رسیده است؟ گفت: کشت زعفران در استان در سال ۹۳ نسبت به سال ۹۲ افزایش داشته است که این محصول کشاورزی عمدتاً در شهرستان های بهاباد، بافق، مهریز و ابرکوه کشت می شود.
 وی ادامه داد: سطح زیر کشت فعلی زعفران استان ۴۰۰ هکتار با متوسط عملکرد ۴ کیلو گرم در هکتار زعفران خشک است که بهره برداران زعفران کار استان۲۱۰۰ نفر می باشند.
سجادی پور تصریح کرد: بیشترین سطح زیر کشت مربوط به شهرستان بهاباد با ۲۵۰ هکتار و ۱۲۰۰ نفر بهره بردار می شود.
این مقام مسئول درباره بازار فر وش محصولات باغی و زعفران گفت: بازار فروش برای محصولات باغی بیشتر مصرف داخلی است و استان های همجوار برای محصولاتی چون زردآلو، بادام، گردو، انگور، انار، خرما و … بازار مناسبی است و محصولاتی مثل پسته، زعفران و بعضی از محصولات خشکباری برای فروش به کشورهایی مانند چین، روسیه، عراق، آلمان، و کشورهای حوزه خلیج فارس صادر می شوند.
وی درخصوص اینکه چند درصد از کشاورزان استان از شیوه های نوین آبیاری در مزارع خود استفاده می کنند، افزود: سطحی حدود ۱۵ هزار هکتار از اراضی کشاورزی استان زیر پوشش طرح های آبیاری تحت فشار قرار دارد که حدود ۵/۱۲ درصد کل اراضی کشاورزی استان را شامل می شود.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه مسؤلین و متولیان امور کشاورزی استان چه اقداماتی را در جهت دسترسی کشاورزان به امکانات آبیاری نوین و مکانیزه، انجام داده اند؟ گفت: برگزاری کلاس های آموزشی و ترویجی، ارائه کمک های مالی بلاعوض، عرضه تسهیلات بانکی برای متقاضیان آبیاری تحت فشار و مشاوره و توصیه های کارشناسی جهت ترغیب بهره برداران به سمت استفاده از روش های نوین و مکانیزه ی بهره برداری، از اقدامات جهاد کشاورزی در راستای کمک به متقاضیان و کشاورزان عزیز است.

آبیاری تحت فشار چیست؟
آبیاری تحت فشار واژه‌ای است که بیشتر متخصصان آبیاری و کشاورزی آن را به‌کار می‌برند و به سیستم‌هایی گفته می‌شودکه در آنها توزیع و پخش آب در مزرعه توسط لوله و با فشار پمپ انجام می‌شود. زارعان و باغداران کمتر از این واژه استفاده می‌کنند و اکثر آنها تنها با واژه‌های آبیاری بارانی و قطره‌ای آشنایی دارند اما تنوع سیستم‌های آبیاری بارانی و قطره‌ای به حدی زیاد شده است که گنجاندن همه آنها تحت دو نام کلی بارانی و قطره‌ای بسیار مشکل بوده و بهتر است از همان واژه آبیاری تحت‌فشار استفاده شود.
کمبود آب در اکثر کشورهای جهان باعث شده است که زارعان به جای روش‌های سنتی از روش‌های تحت‌فشار استفاده کنند تا بر مصرف آب کنترل بیشتری داشته باشند. در کشورهایی هم که از منابع آبی بالا‌یی برخوردارند عوامل دیگری مانند کمبود کارگر یا بزرگ بودن اراضی باعث شده است که روش‌های آبیاری تحت فشار گسترش یابد.
بیشترین اراضی آبیاری تحت فشار دنیا در آمریکا قرار دارد که بالغ بر ۱۳ میلیون هکتار است. این مقدار بیش از نیمی از اراضی آبی این کشور را شامل می‌شود. در آمریکا حدود ۵/۱۱ میلیون هکتار از مزارع با روش‌های آبیاری بارانی و ۵/۱ میلیون هکتار با روش‌های آبیاری قطره‌ای آبیاری می‌شود. گسترش روش‌های آبیاری تحت فشار در کشورهایی مانند انگلستان، فنلا‌ند، فرانسه، آلمان، لیتوانی و… به قدری است که به تقریب تمام اراضی آبی این کشورها با روش‌های تحت فشار، آبیاری می‌شوند (جدول شماره یک.) جالب توجه آنکه بالا‌ترین درصد آبیاری تحت فشار در کشورهایی است که از لحاظ آبی مشکل چندانی ندارند و به احتمال مسایل دیگری به غیر از کمبود آب از جمله کمبود نیروی کار عامل گسترش این روش‌ها بوده است.

مزایا و معایب سیستم‌های آبیاری تحت فشار
 علا‌وه بر تفاوت‌های اساسی آبیاری‌های تحت فشار با آبیاری سنتی همیشه مواردی به عنوان مزایا و معایب آبیاری تحت فشار ذکر می‌شود اما این موضوع به لحاظ علمی صحت ندارد و نمی‌توان یک سیستم را بر دیگری برتری داد، بلکه هر سیستم در جایگاه خود مفید بوده و ممکن است شرایطی بر زارع حاکم شود که به اجبار لا‌زم باشد سیستم دیگری را بپذیرد. از طرف دیگر، آن چیزی که برای یک زارع مفید بوده ممکن است برای زارع دیگر اهمیت نداشته باشد. با وجود این، ویژگی‌هایی که آبیاری تحت فشار را به عنوان مزایا از آبیاری‌های سنتی متمایز می‌کند عبارت‌اند از:
 افزایش بازده آبیاری به دلیل یکنواختی بیشتر آب .
 آبیاری اراضی ناهموار و شیبدار.
 امکان انجام آبیاری‌های سبک یا سنگین.
 تسهیل در خودکار شدن آبیاری در سیستم‌های تحت فشار.
 امکان پخش هم‌زمان کود و سم همراه با آب.
 نیاز کمتر به کارگر و نیروی انسانی در آبیاری تحت فشار.
 جلوگیری از رویش علف‌های هرز، کاهش آفات و امراض و در نهایت کاهش مصرف سموم نباتی.
اگر موارد بالا‌ را به عنوان وجه تمایز یا مزایای آبیاری تحت فشار در نظر بگیریم مواردی نیز وجود دارد که می‌توان آنها را معایب آبیاری تحت فشار دانست.از جمله این موارد عبارت‌اند از:
 هزینه‌های سرمایه گذاری اولیه.
 هزینه‌های راهبری و تعمیرات و نگهداری.
 عدم سازگاری برخی گیاهان با روش‌های آبیاری تحت فشار.
در مجموع می‌توان عنوان کرد در آن بخش از اراضی که با انجام مطالعات، مستعد احداث آبیاری تحت فشار هستند به دلیل بازده بالا‌تر این روش آبیاری نسبت به روش‌های آبیاری سطحی، استفاده از این روش ارجح است.
آبیاری تحت فشار در ایران
ایران از نخستین کشورهای جهان بوده که سیستم‌های آبیاری تحت فشار بارانی و قطره‌ای را تجربه کرده است. به طوری که هم‌زمان با ابداع و به کارگیری عملی این روش‌ها در آمریکا در بیش از ۴۰ سال قبل مزارع نمونه آبیاری قطره‌ای و بارانی ابتدا در دشت قزوین و سپس در سایر استان‌های کشور پیاده شد. برخی باغ‌ها که بیش از ۳۵ سال قبل به سیستم آبیاری قطره‌ای مجهز شده‌اند هنوز در حال استفاده و بهره‌برداری هستند.

آبیاری تحت فشار و بی آبی در یزد
به گزارش هفته نامه پرگار، به هرحال در استانی که آب به نان شب تبدیل موقعیت داده است مدیریت بهره وری آب در صنعتی همچون صنعت کشاورزی که بالغ بر ۹۰ درصد آب در استان یزد را می بلعد به تکاپوی بیشتری نیاز دارد. هرچند رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان یزد به این نکته معترف است که فقط۵/۱۲ درصد از مراتع استان از آبیاری تحت فشار بهره می برند با این حال اگر بتوان میزان مصرف آب در بخش کشاورزی یزد را از میزان ۹۰ درصد فعلی به ۸۰ یا کمتر کاهش داد بسیاری از مشکلات بی آبی در یزد حل خواهد شد.